Ενέργειες –Δράσεις του Εκπαιδευτικού φιλικού στη Δυσλεξία
copyright image: anthologion.gr
Αρθρογράφος: Σοφία Γεωργίου – Ειδική Παιδαγωγός
Ενσυναίσθητος Εκπαιδευτικός
Οι μαθητές με δυσλεξία, μη μπορώντας να ανταποκριθούν πλήρως στις σχολικές απαιτήσεις, συμβαίνει συχνά να συνδέουν το σχολείο με μια αρνητική εμπειρία. Κάτι τέτοιο, μπορεί να φέρει ως απότοκο προβλήματα κοινωνικής και συναισθηματικής φύσεως όπως χαμηλή εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους, απογοήτευση, αδυναμία, στίγμα και κατάθλιψη. Όταν οι γονείς μένουν αμέτοχοι, ή/και δεν βρίσκουν τον κατάλληλο τρόπο να στηρίξουν τα παιδιά τους, ουσιαστικά το πρόβλημα διογκώνεται. (Wadlington, Elliot, & Kirylo, 2008).
Ένας διορατικός και ικανός εκπαιδευτικός, χρειάζεται κάτι περισσότερο από βιβλία για τη δυσλεξία προκειμένου να συνδράμει θετικά στη βελτίωση και/ή αντιμετώπιση του προβλήματος. Είναι σημαίνουσας αξίας, να μπορεί να κατανοήσει και να συναισθανθεί την ματαίωση και τις δυσκολίες που υπόκεινται οι μαθητές αυτοί. Επομένως, τυχεροί είναι εκείνοι οι μαθητές που τυγχάνουν όχι μόνο σε ένα καταρτισμένο δάσκαλο –εξίσου σημαντικό προσόν-, αλλά σε ένα δάσκαλο ενσυναίσθητο που κατανοεί τη δυσφορία του άλλου αναζητώντας λύσεις που θα τους απελευθερώσουν από τις σκέψεις που τους ταλανίζουν (Wadlington et all, 2008).
Διαφοροποίηση της Διδασκαλίας
Οι εκπαιδευτικοί ενός συνηθισμένου σχολείου, διδάσκοντας τάξεις «μικτών ικανοτήτων», είναι ανάγκη να διαφοροποιούν τη διδασκαλία τους, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των μαθητών. Κάθε μαθητής έχει το δικό του στυλ μάθησης. Η διαφορά τους έγκεινται στα ενδιαφέροντα, την ετοιμότητα αλλά και στο μαθήτυπο. Το Αναλυτικό Πρόγραμμα, παρότι είναι κοινό για όλους, επιδέχεται αναδιάρθρωση και αναπροσαρμογή για να ικανοποιήσει τις ανάγκες όλων των μαθητών εκπληρώνοντας το βασικό στόχο: την κατάκτηση ή/και βελτίωση της μάθησης (Σαλβαράς, 2013).
Δίκτυα Συνεργασίας
Αναμφίβολα, ένας εκπαιδευτικός φιλικός προς τη δυσλεξία, δεν θα μπορούσε να μην επιδιώκει τη στενή συνεργασία με τους γονείς. Η υποστήριξη του γονέα για την αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού, θεωρείται το σημείο- κλειδί. Είναι σημαντικό, ο εκπαιδευτικός να δίνει συμβουλές για τον τρόπο που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους στο σπίτι, ενώ οι γονείς είναι πάντα «καλοδεχούμενοι» να συζητήσουν τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους με τον εκπαιδευτικό (Michall’s PS, 2016). Παράλληλα, εξέχουσας σημασίας είναι οι αρμοδιότητες και το ενδιαφέρον του εκπαιδευτικού να μη σταματούν στα στενά πλαίσια της σχολικής τάξης, αλλά με τη στήριξη του Διευθυντή και του εκπαιδευτικού προσωπικού του σχολείου γενικώς, να προσχωρούν σε πρακτικές και εκτός αυτής (Στασινός, 2016).
Πολυαισθητηριακή Μέθοδος
Όπως έχει σαφώς υπογραμμιστεί σε μελέτες που έχουν διεξαχθεί, τα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής παρέμβασης για τα άτομα με δυσλεξία είναι θετικά, όταν το σχεδιαζόμενο πρόγραμμα ακολουθείται και εφαρμόζεται εξατομικευμένα, τον κατάλληλο χρόνο, με τη χρήση της πολυαισθητηριακής μεθόδου (Στασινός, 2016).
Προαπαιτούμενη ανάγκη για την κατανόηση των πληροφοριών που δέχονται οι άνθρωποι, είναι να μπορούν να δουν, να ακούσουν και να αγγίξουν. Μέσω δηλαδή της πολυαισθητηριακής προσέγγισης, -οπτική, ακουστική και κιναισθητική- απτική μάθηση-, οι μαθητές επιτυγχάνουν βελτίωση στη μάθηση και τη μνήμη. Είναι δε σημαντικό, η μάθηση να συμβαίνει βήμα –βήμα, χρησιμοποιώντας τα χέρια, τα μάτια, τα αυτιά και τη φωνή τους. Έτσι καταφέρουν να συνειδητοποιήσουν και να διατηρήσουν τα όσα διδάσκονται (Georgiou, 2018).
Χρήση των ΤΠΕ
Ακόμη, η χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας μπορεί να συνδράμει θετικά στην δυσλεξία του μαθητή. Μέσα από ποικίλα λογισμικά και δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει ένας Η/Υ, δημιουργείται ένα ελκυστικό και ευχάριστο περιβάλλον δράσης για τα παιδιά, ενώ για τον εκπαιδευτικό διευκολύνει το εκπαιδευτικό του έργο, με θετική επίδραση (Στασινός, 2016).
Άλλες αποτελεσματικές πρακτικές
Κάποιες «έξυπνες» πρακτικές που έχουν αποβεί βοηθητικές, είναι η χρησιμοποίηση έγχρωμων κιμωλιών/ μαρκαδόρων στον πίνακα, εναλλάσσοντας τα χρώματα σε κάθε διαφορετική γραμμή. Η αρίθμηση των ζητούμενων που αναλύονται είναι σημαντική. Η εκτύπωση σε χρωματιστό χαρτί θεωρείται αρκετά βοηθητική για τους μαθητές με δυσλεξία, αφού έχει διαπιστωθεί πως σε ορισμένους μαθητές είναι αρκετά δυσάρεστο να διαβάζουν μια μαύρη εκτύπωση σε μια λευκή κόλλα. Πολλές φορές μια τέτοια εικόνα τους προκαλεί σύγχυση, νιώθοντας πως τα γράμματα θολώνουν και οι σελίδες μετακινούνται. –Με ένα χρώμα υπόλευκο, μπορεί να αποφευχθεί μια τέτοια συνέπεια για το μαθητή, ενώ δεν αντιλαμβάνεται εύκολα κάποιος, ποιός παίρνει το «ειδικό» χαρτί και ποιός το κανονικό-.(Hunter & Murchu, 2006).
Φυσικά, ο εκπαιδευτικός είναι βασικό να έχει επεξεργαστεί τις λέξεις –κλειδιά πριν της εισαγωγή της «νέας γνώσης», προκειμένου να αποφευχθεί το άγχος που προκαλεί το «καινούργιο». Χρειάζεται δε, οι μαθητές να εξοικειωθούν με την χαρτογράφηση των εννοιών –νοηματικοί χάρτες, γνωστικοί χάρτες, «ιστός αράχνης» κοκ. Μέσω αυτού του σχεδιασμού, η γνώση βρίσκεται σε μια «καλή συσκευασία» (Σαλβαράς, 2013) παραστατικά και συγκεντρωμένα, βοηθώντας τους μαθητές να κατανοούν και να θυμούνται τις πληροφορίες (Hunter & Murchu, 2006).
Τέλος, είναι πολύ σημαντικό, να προωθούνται δραστηριότητες εργασίας σε «ζευγάρια». –Ανάγνωση στο φίλο μου και ο φίλος μου σε εμένα.- Τέτοιες τεχνικές, προσφέρουν ανεκτίμητη στήριξη και σημαντικά οφέλη δημιουργώντας μια εμπειρία διάδρασης τόσο στους «ιδιαίτερους» όσο και στους «ανώτερους» μαθητές. Ενώ ταυτόχρονα είναι σημαντικό ο μαθητής να κάθεται σε σημείο που να μπορεί να δέχεται βοήθεια από τον εκπαιδευτικό, χωρίς να εντείνεται η αμηχανία του (Hunter & Murchu, 2006).
Βιβλιογραφικές αναφορές:
Σαλβαράς, Γ. (2013). Διδασκαλία παιδιών με ειδικές ανάγκες στο συνηθισμένο σχολείο. Αθήνα: Γρηγόρη.
Στασινός, Δ. (2016). Η ειδική εκπαίδευση 2020 plus. «Για μια συμπεριληπτική Ολική Εκπαίδευση στο Νέο-ψηφιακό σχολείο με Ψηφιακούς Πρωταθλητές.» Αθήνα: Παπαζήσης.
Wadlington, Ε., Elliot, C. & Kirylo, J. (2008). The Dyslexia Simulation: Impact and Implications, Literacy Research and Instruction, 47:4, 264-272, DOI: 10.1080/19388070802300363
Michall’s Primary School, (2016). Dyslexia Friendly Policy, Retrieved from:
https://www.sess.ie/printable/pdf/node/853
Georgiou, A. (2018). Multi-sensory approaches towards dyslexia. Retrieved from:
Hunter, J., Murchu, B. (2006). Inclusive Dyslexia-Friendly Practice. In (SECTION 3.), Improving School and Classroom Practice. Retrieved from:
