Ο Βύρωνας το 1924. Επιχρωματισμένη φωτογραφία από τον Μιχάλη Καμπανάρη.
Ο πατέρας της οικογένειας Ιωάννης Χατζηλιάδης του Αναστάση, που διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος Βύρωνα επί δημαρχίας Νικολάου Φραγκιάδη (1934-1938)
Γράφει ο Μιχαήλ Βαρλάς, Ιστορικός
Ο Συνοικισμός του Βύρωνα συγκέντρωσε πολλούς πρόσφυγες από την Σμύρνη και τα δυτικά Μικρασιατικά παράλια, τόπους οι οποίοι αποτυπώνονται στην κοινωνική μνήμη, τις οδωνυμίες και την ιστορία του Βύρωνα. Η οδός Κεσκινίου δύσκολα ταυτίζεται από τους διαβάτες της με το Κεσκίν-Μαδέν, μια μικρή πόλη που φτιάχτηκε από μεταλλωρύχους εκατό περίπου χιλιόμετρα ανατολικά της Άγκυρας.
Από κει ξεκίνησε η οικογένεια Χατζηλιάδη πριν φτάσει, μετά από ολιγοετή ενδιάμεση εγκατάσταση στην Κωνσταντινούπολη, στην Ελλάδα και στην Νέα Ελβετία του Βύρωνα. Μητρική γλώσσα της οικογένειας ήταν η τουρκική, όπως και για πολλούς από τους Καππαδόκες οικιστές ενορίας του Αγίου Δημητρίου. Ο πατέρας, Ιωάννης Χατζηλιάδης, συμμετέχει στην διοίκηση του «Συλλόγου Προσφύγων Κεσκίν Μαδέν και Περιχώρων», ξεκινώντας έτσι την σχέση του με τα κοινάπου κράτησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Δημοτικός Σύμβουλος από την πρώτη δημαρχία του Νικόλαου Φραγκιάδη, ενεργό στέλεχος με φιλελεύθερους και κεντροδεξιούς πολιτικούς ως την δεκαετία του 1960. Χάρη στον εγγονό του Δημήτρη, σώθηκε η γραπτή υποβολή υποψηφιότητας του για το Δημοτικό Συμβούλιο στις πρώτες εκλογές του 1934 και αργότερα πολύτιμα τεκμήρια για τις προεκλογικές συγκεντρώσεις και την επικοινωνία με αρχές και βουλευτές για τα θέματα του Βύρωνα.
Τα παιδιά του Ιωάννη Χατζηλιάδη στην Πόλη τη δεκαετία του 1920.
Το επάγγελμα του Ιωάννη Χατζηλιάδη ήταν υποδηματοποιός και το απέκτησε στην Κωνσταντινούπολη από το 1919 ως το 1924. Μετά τον ερχομό της στην Ελλάδα η οικογένεια εγκαταστάθηκε στον Βύρωνα, στα όρια της συνοικίας του Βυζαντίου, στην περιοχή που ήταν ο κινηματογράφος Κίρκη. Εκεί έδρευε αρχικά και η μικρή βιοτεχνία που συνέχιζε την τέχνη που έμαθε ο Χατζηλιάδης στην Πόλη· την κατασκευή βρεφικών και βαφτιστικών παπουτσιών. Από το 1926 μεταφέρθηκε στο σπίτι που έχτισε η οικογένεια στην Νέα Ελβετία, αρχικά με πλίθρες από χώμα της περιοχής. Μέχρι το 1980, η βιοτεχνία παρήγαγε, στην οδό Ατταλείας 33, κατοικία της οικογένειας, βαπτιστικά παπούτσια, τα οποία διέθετε σε καταστήματα του κέντρου. Σε ένα σπίτι που σχεδόν διπλασιάστηκε σε μέγεθος το 1946, λειτουργούσαν δύο βιοτεχνίες και διέμεναν τρεις οικογένειες, όπως αφηγείται ο Ταξίαρχος ε.α. Δημήτρης Χατζηλιάδης, ο οποίος διατηρεί μια πλούσια συλλογή εγγράφων και φωτογραφιών για την οικογένεια.
Το σπίτι της οικογένειας στο Βύρωνα, όπου στεγαζόταν και το εργαστήριο υποδηματοποιΐας, επί της οδού Ατταλείας 33.
Ο Αναστάσης Χατζηλιάδης με την φανέλα του ΠΑΟ «Επτάλοφος» Νέας Ελβετίας Βύρωνος το 1934. Ήταν 16 ετών.
Οι μικρές βιοτεχνίες υποδημάτων αποτελούσαν μια σημαντική δραστηριότητα στον Βύρωνα και δεν εξαντλούνταν στην ικανοποίηση της τοπικής αγοράς ή σε απλές επιδιορθώσεις. Τροφοδοτούσαν τα καταστήματα υποδημάτων του Κέντρου, στην οδό Ερμού και στον περίγυρο. Το γεγονός ότι δεν εμφανίζονται στους Οδηγούς της πόλης, πρέπει να ερμηνευτεί από την ζήτηση που είχε η παραγωγή. Σώζονται όμως τα τεκμήρια της καταβολής φόρων και τελών στο ταμείο του Δήμου Βύρωνος, τα εργαλεία και λιγοστές φωτογραφίες.
Στις δύσκολες ώρες της Κατοχής, η δουλειά κόπηκε και οι γιοι του Ιωάννη Χατζηλιάδη στράφηκαν στο εμπόριο για να γλυτώσουν την πείνα. Όπως αφηγείται ο Δημήτρης Χατζηλιάδης, γιος του Αναστάση Χατζηλιάδη:
«Ο πατέρας μου με τον θείο μου κάνανε εμπόριο. Δηλαδή γυρίζανε τα χωριά φέρναν πράγματα από την Αθήνα πηγαίνανε στα διάφορα χωριά … και δίνανε υφάσματα, μια ανταλλαγή προϊόντων στην ουσία, δίνανε υφάσματα, ρούχα και φέρνανε εδώ πέρα τρόφιμα». Αλλά διευκρινίζει. «Υπήρχαν περιορισμοί. Παίρναν χαρτιά από την Αστυνομία και για κάποιο διάστημα ο πατέρας μου με τον θείο μου φυλακιστήκανε στην Πάτρα».
Οι Αναστάσης και Μιχάλης Χατζηλιάδης, ως γυρολόγοι έμποροι στην Κατοχή.
Άδεια μετακίνησης του Αναστάση για ταξίδια εμπορίου στην Κατοχή σε τρεις γλώσσες: ιταλικά, γερμανικά και ελληνικά.
Παιχνίδια στην πλατεία Αγίου Λαζάρου την Κατοχή (22-5-1943)
Μετά το 1980 η βιοτεχνία «Υποδήματα Χατζηλιάδη» έχει χαθεί από τον Βύρωνα, όπως σχεδόν όλες οι παραγωγικές μονάδες των πρώτων δεκαετιών της ζωής της πόλης. Οι απόγονοι του ιδρυτή συνεχίζουν με πιο σύγχρονη μορφή και επωνυμία, firststep, την εκατόχρονη παράδοση στην Παλλήνη.
Στην Ατταλείας σώζεται το παλιό εργαστήριο, στο υπόγειο του δίπατου σπιτιού, η αυλή με το καταφύγιο της αεράμυνας και οι μνήμες της οικογένειας που σε συνεργασία με τον Δημήτρη αποτυπώνονται για να πλουτίσουν το Μουσείο της πόλης.
O Ιωάννης Χατζηλιάδης με τον γιο του Αναστάση στο εργαστήριο υποδηματοποιΐας
Καλαπόδι από το υποδηματοποιείο Χατζηλιάδη
