Γράφει ο Μιχαήλ Τοπούζης, διαχειριστής σελίδας Facebook «Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα»
Ένα από τα σχολεία του Βύρωνα, αν και επίσημα ονομάζεται 4⁰ Δημοτικό Σχολείο Βύρωνα, όλοι οι κάτοικοι το γνωρίζουν και το επικαλούνται ως «Χαραλαμπόπουλου». Σε ποιο σχολείο πας; Η απάντηση ήταν …στου «Χαραλαμπόπουλου».
Πως επικράτησε όμως αυτό το προσωνύμιο για το συγκεκριμένο σχολείο; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Στα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης των προσφύγων στο Βύρωνα το πρόβλημα της εκπαίδευσης ήταν κυριολεκτικά βασανιστικό. Τον Αύγουστο του 1923 το «Πατριωτικό Ίδρυμα» ίδρυσε το «Μικτόν Σχολείον Προσφυγοπαίδων Στάδιο». Δεχόταν μόνο μαθητές από τον προσφυγικό τομέα του Σταδίου, που τότε περιλάμβανε μόνο τους κατοίκους του Βύρωνα και της Καισαριανής. Λειτούργησε υπαίθρια μέσα στα πεύκα του Ζαππείου. Εδώ συναντάμε για πρώτη φορά το όνομα Χαραλαμπόπουλος. Ήταν ο διευθυντής του εν λόγω σχολείου.
Στις 16 Νοεμβρίου 1924 εγκαινιάστηκαν και άρχισαν να λειτουργούν τα Σχολεία της Αγίας Τριάδος.
Ο Αλέξανδρος Χαραλαμπόπουλος (στο κέντρο αριστερά) κι άλλος δάσκαλος εν μέσω μαθητών. Τέλη δεκαετίας του 1920.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’20, όταν ήδη άρχισαν να γεμίζουν πρόσφυγες η Νέα Ελβετία και η Νεράιδα, και τα σχολεία της Αγίας Τριάδας δεν επαρκούσαν, άρχισε να λειτουργεί και το Δημοτικό Σχολείο του «Χαραλαμπόπουλου» στην οδό Κολοκοτρώνη, που πήρε την ονομασία «4⁰ Δημοτικόν Σχολείον Βύρωνος».
Επρόκειτο ουσιαστικά για τη μεταστέγαση του «Μικτού Σχολείου Προσφυγοπαίδων Σταδίου», που αρχικά λειτουργούσε κάτω από τα πεύκα του Ζαππείου με διευθυντή τον Αλέξανδρο Χαραλαμπόπουλο.
Ο διευθυντής Χαραλαμπόπουλος ήταν ένας καλός αλλά αυστηρός δάσκαλος που ξυλοφόρτωνε κι αυτός τους μαθητές. Από το όνομα του δασκάλου αυτού έδωσαν οι Βυρωνιώτες το προσωνύμιο στο σχολείο.
Ο αείμνηστος Αλέξανδρος Χαραλαμπόπουλος μετά την συνταξιοδότησή του λειτούργησε ιδιωτικό εκπαιδευτήριο με την επωνυμία «Πρότυπον Ιδιωτικόν Σχολείον Αλ. Χαραλαμπόπουλου».
Το σχολείο αυτό, στοιχειώδους εκπαίδευσης, λειτουργούσε επί της οδού Αϊδινίου, στο τμήμα μεταξύ των οδών Αγίας Σοφίας και Χειμάρρας.
Ο Αλέξ. Χαραλαμπόπουλος είχε νοικιάσει ένα οίκημα τριών δωματίων με αυλή για τις ανάγκες του σχολείου. Είχε προσλάβει δυο δασκάλες, την δεσποινίδα Αντωνία για την πρώτη και δευτέρα τάξη και την κυρία Ευτέρπη για την τρίτη και τετάρτη τάξη ενώ ο ίδιος δίδασκε στην πέμπτη και έκτη τάξη.
Σε αυτό το σχολείο, όπως περιγράφει μέλος στην σχετική ανάρτησή στην «Ομάδα Φίλων της Σελίδας «Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα», η πέμπτη και έκτη τάξη (συνδιδασκαλία) είχε οκτώ μαθητές και το μάθημα ήταν σαν ιδιαίτερο, όταν σε κάθε μια από τις αντίστοιχες τάξεις του 4ου Δημοτικού Σχολείου φοιτούσαν 70 μαθητές.
Επίσης, μέσω μιας δημοσίευσης στην τριμηνιαία εφημερίδα του Σωματείου των εν Αθήναις & Πειραιεί Μαδυτίων, αρ. φύλλου 558, Απρ. Μα. Ιούν 2020, μαθαίνουμε τα παρακάτω ενδιαφέροντα για την ζωή και την δραστηριότητα του Αλέξανδρου Χαραλαμπόπουλου για την περίοδο πριν και μετά την εγκατάστασή του στον Βύρωνα:
Ο Αλέξανδρος Χαραλαμπόπουλος γεννήθηκε στα Σουδενά των Καλαβρύτων.
Σε ηλικία μόλις 23 ετών, το 1910, κλήθηκε να προσφέρει τις υπηρεσίες του ως δάσκαλος και επέλεξε τη γενέτειρα των προγόνων μας Μάδυτο του Ελλησπόντου, σε μια εποχή που το όραμα της Μεγάλης Ιδέας για μια αναγεννώμενη Ελλάδα φούντωνε τις ψυχές και το φρόνημα των νέων.
Εκεί, στη μακρινή έπαλξη αγωνίστηκε μέσα αι έξω απ’ το σχολείο (τα ονομαστά Γαϊτανάκεια Εκπαιδευτήρια) για την αναπτέρωση του εθνικού φρονήματος αψηφώντας άμεσους κινδύνους. Όπως ήταν επόμενο, ύστερα από μια διετία τον απέλασαν οι Τούρκοι, με την απειλή μάλιστα του θανάτου.
Έτσι, γύρισε ο Χαραλαμπόπουλος στην ελληνική πατρίδα με την υπερηφάνεια ότι επιτέλεσε στο ακέραιο το καθήκον του, αλλά και με τιμητικό έπαθλο την οικονομική καταστροφή, αφού του κατακρατήθηκε από τους Τούρκους ό,τι είχε.
Στη συνέχεια υπηρετεί πάντοτε με τον ίδιο ζήλο και αφοσίωση σε σχολεία της Πελοποννήσου.
Στα 1922 -έτος της Μικρασιατικής τραγωδίας- μετατίθεται στην Αθήνα και προσφέρει τις υπηρεσίες του σε διάφορα σχολεία και κυρίως στο 4ο Δημοτικό Σχολείο του Βύρωνα, το οποίο με θλίψη αποχαιρέτησε όταν τον κατέλαβε το όριο της ηλικίας, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε.
Η Βυρωνιώτικη κοινωνία εκτίμησε την προσφορά του καλού δασκάλου και ταύτισε την προσωπικότητά του με το 4ο Δημοτικό Σχολείο αναγνωρίζοντας ότι δεν άσκησε απλά τυπικό επάγγελμα, αλλά επιτέλεσε ουσιαστικό λειτούργημα.
Με την αγάπη του λαού εξελέγη τιμητικά πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Βύρωνα, διετέλεσε πρόεδρος της Πανιωνίου Λέσχης και ως πρόεδρος βοήθησε τον προσκοπισμό και τους νέους της πόλης.
Απεβίωσε το 1970 σε ηλικία ογδόντα πέντε ετών.
Εθνική γιορτή επί μεταξικής δικτατορίας στο 4ο Δημοτικό Σχολείο Βύρωνος. Η συγκεκριμένη αίθουσα εκδηλώσεων διαιρέθηκε αργότερα σε τάξεις. Το κορίτσι που απαγγέλει επί σκηνής είναι η Ιλεάνα Πανταζή, η οποία εκτελέστηκε το 1944. (Αρχείο Παναγιώτη Πανταζή)
Ο Αλέξανδρος Χαραλαμπόπουλος με μαθητές του το 1947.
Φωτογραφία του σχολείου Χαραλαμπόπουλου. Ο 2ος όροφος προστέθηκε μεταγενέστερα.
